Transformatie of voortdurende verbetering

Een systeem van voortdurende verbetering leidt tot transformatie. Transformaties zijn geen projecten die je uitvoert. Ze gebeuren niet in real-time, maar op de golven van de tijd. De transformatie die in jouw organisatie aan de gang is, of ze nu ‘digitaal’ of ‘agile’ is, is het gevolg van een wereldwijde verandering in onze bedrijfscultuur.

Een transformatie voorzie je niet, of plan je niet in. Ze zal gebeuren of je dat nu wil of niet. Je wordt er toe gedwongen door externe factoren. Het is groter dan jouw organisatie. Je maakt er slechts een klein deeltje van uit. Je kan niet achterblijven. Als je het een transformatie noemt, behoor je waarschijnlijk al bij de achterblijvers.

Een transformatie is geen stappenplan dat je uitvoert. Je staat in reactieve modus. Nieuwe technologie komt op je af, en je moet kiezen welke nuttig voor je kan zijn. Die moeten je trachten te absorberen in je systemen, en je er aan aanpassen. Maar je moet ze ook kunnen benutten en ten gelde maken.

Transformaties volgen elkaar steeds sneller op. De pot goud aan het einde van de regenboog is voor diegene die het best op de golven van transformaties kan blijven sturen, de meest wendbare. Dat is wat agile betekent.

Idealiter ben je voortdurend in transformatie, want je bent voortdurend in verandering, of je dat wil of niet. Verandering hoef je niet in te plannen, en voer je niet uit als een stappenplan. Verbeteren doe je elke dag, in kleine dosissen. ‘Vele kleintjes maken een grote,’ zei de mug, en ze deed een plasje in de zee. Een systeem van voortdurende verbetering leidt tot transformatie.

Transformatie en consultants

Transformaties vind je vooral in grote ondernemingen, zelden in KMOs. Transformaties zijn het business model van grote consultancy bedrijven. Die hebben business nodig om te overleven. Hun organisaties zijn lekker ouderwets hiërarchisch. Ze leiden junior MBAs langzaam op tot business developers, die steeds meer business kunnen genereren. Dat duurt jaren, en gebeurt op basis van de ervaring die ze jonge mensen kunnen laten opdoen, door hen te roteren doorheen zoveel mogelijk bedrijven.

Niets genereert business als dure transformatieprojecten. Consultancy bedrijven kennen je business beter dan je hem zelf kent. Hun verkoopstrategie is FOMO — fear of missing out. Hun slachtoffers zijn een generatie van beslissingsnemers die, laat het ons toegeven, niet altijd meer begrijpen hoe een generatie van digital natives denkt.

De slinger

Organisatiestructuren hebben een zichtbare archeologie. Net zoals ons menselijke brein bovenop een reptielenbrein gebouwd is, zijn onze moderne, genetwerkte organisaties bovenop de klassieke structuren van hiërarchie en ‘command-and-control’ gebouwd. Ze worden ondersteund door ons onderwijssysteem, die individualistische en competitieve rekruten op de markt zet. Onder dit alles worden we aangestuurd door onze theories-in-use. Die transformeren ook, maar trager. Verandering is differentieel, sommige dingen veranderen snel, andere traag.

Als we organisaties op dezelfde manier bestuderen als gelaagde rotswanden, zijn de periodes van transformatie vaak nog zichtbaar, als een bosbrand die eeuwen geleden woedde. Het zijn vaak periodes van organisatorisch trauma. In oude documenten duiken namen op die je niet herkent. Plotseling waren ze er niet meer, zoals de dinosaurussen. De terminologie van de vorige transformatie blijft bestaan, maar kreeg een andere invulling. De planning van wie deze week wat doet, noemen we nog steeds de ‘kamishibai’, ter ere van de Lean transformatie 10 jaar geleden. Gebruik alleen het woord 'Lean' niet meer, want dat roept trauma’s op.

Elke grote organisatie slingert tussen voortdurende verbetering en transformatie. Soms heb je het gevoel dat alles te traag gaat. Je wil alles fundamenteel herdenken, opnieuw beginnen, een propere lei. Je wil niet langer in de ruïnes van je voorgangers wonen. Dat begrijpen we. Maar begrijp wel dat geplande transformaties ook leiden tot trauma’s. Enkel een systeem van voortdurende verbetering leidt tot duurzame transformatie.

(Photo credit: Mila Buenavida via unsplash)